UPDATE  
Dimension 73 – september 2024
Rotor. Entangled Matter

Rotor staat al bijna twintig jaar bekend om zijn werk op het gebied van architectuur, ecologie en recycling. Met een breed spectrum aan projecten stelt het Brusselse collectief de organisatie van materiaalstromen continu in vraag en onderzoekt het mogelijke alternatieven. Ook in de expo Entangled Matter, die Bozar dit najaar in samenwerking met A+ Architecture in Belgium organiseert, bekijkt Rotor de manier waarop bouwmaterialen en grondstoffen circuleren. In het kader van en als aanvulling op de tentoonstelling presenteert het filmmakersduo Bêka & Lemoine tevens een reeks nooit eerder vertoonde kortfilms opgenomen op locaties van ontginning, productie en materiaalverwerking. Zo ontstaat een dialoog over de uitdagingen waarmee de bouwsector geconfronteerd wordt, in het bijzonder in relatie tot de milieucrisis. De tentoonstelling Rotor. Entangled Matter loopt van 16 oktober 2024 t.e.m. 12 januari 2025 in Bozar Brussel.

UPDATE  
Dimension 73 – september 2024
Architecture of Transformation

Van klooster tot kleuterschool, van gevangenis tot rechtenfaculteit … Vlaanderen is koploper in het kwalitatief, adaptief en creatief hergebruik van bouwwerken. Althans, dat vinden de Duitse architectuurjournalisten Florian Heilmeyer en Sandra Hofmeister. In het boek Architecture of Transformation in Flanders documenteren ze 24 gedurfde en pragmatische projecten van onder meer 51N4E, Raamwerk, GAFPA, Atelier Kempe Thill, Bovenbouw & Caruso St John en Zaha Hadid en creëren ze zo een portret van wat “de verbazingwekkend levendige aanpassingsarchitectuur van Vlaanderen” wordt genoemd. Het boek gaat dieper in op hoe historische structuren aan de huidige behoeften van gebruikers en nieuwe functies worden aangepast en zet de gedurfde transformaties van bestaande architectuur als belangrijke referenties neer.

UPDATE  
Dimension 73 – september 2024
100 jaar vrouwelijk design

Van 16 oktober 2024 t.e.m. 13 april 2025 loopt in het Design Museum Brussels de tentoonstelling Untold Stories – Vrouwelijke ontwerpers in België, 1880-1980. De tentoonstelling brengt de zeer diverse werken samen van meer dan vijftig vrouwelijke ontwerpers en makers die tussen 1880 en 1980 in België actief waren. Op basis van uitgebreid onderzoek werden objecten uit allerlei disciplines verkregen en in zijn geheel belicht de selectie de waardevolle maar ondergewaardeerde creativiteit van vrouwen. Twee tegenstellingen staan in de tentoonstelling centraal. Die tussen zichtbaarheid en onzichtbaarheid enerzijds, en die tussen huisvlijt en professionalisering anderzijds. Zo benadrukt Untold Stories hoe vrouwelijke makers, zowel individueel als gezamenlijk, hun vindingrijkheid en inventiviteit hebben ingezet om hun visies tot uitdrukking te brengen.

UPDATE  
Dimension 72 – mei 2024
Horta, advocaat van Poelaert

Het Justitiepaleis van Brussel werd in 1883 ingehuldigd. Sindsdien heeft het al talloze aanpassingen ondergaan die de samenhang en leesbaarheid hebben gewijzigd, waardoor het gebouw vandaag niet alleen synoniem staat voor de eeuwige bouwwerf, maar tevens voor een labyrintische architectuur die een rechtssysteem uit een ander tijdperk belichaamt. Startende van een onuitgegeven tekst van 70 pagina’s, waarin Victor Horta het opneemt voor Joseph Poelaert en de integriteit van het Paleis probeert te verdedigen, reflecteert de publicatie Horta, advocaat van Poelaert: De les van het Justitiepaleis in de aanloop naar de aanstaande renovatie over zowel de architectuur als de toekomst van de justitiële functie binnen het Paleis. Naast de tekst van Horta omvat de publicatie daartoe onder meer een gedetailleerde analyse van de architectuur van het oorspronkelijke gebouw en de vele transformaties die het onderging, een fotoreportage van de huidige staat van het gebouw, en een blik op de internationale invloed.

UPDATE  
Dimension 72 – mei 2024
Gevonden architectuur

De VAi-tentoonstelling Gevonden architectuur: Experimenten in conservatie is inmiddels afgelopen, maar voor allen die de expo gemist hebben of nog verder willen reflecteren over hoe nu precies in te grijpen in bestaande ruimtes en gebouwen, is er nog steeds de bijbehorende catalogus, verkrijgbaar in het Nederlands en het Engels. Net als de tentoonstelling in de Singel behandelt de publicatie zeven experimentele benaderingen van conservatie en verkent ze aan de hand van essays, gerealiseerde projecten en internationale referenties. Zeven transformatieprojecten van architecten uit Vlaanderen en Brussel worden door de lens van een specifiek experiment verteld en illustreren de unieke positie die architectuur in Vlaanderen en Brussel in de omgang met de bestaande gebouwde omgeving inneemt. Hoewel ze variëren naargelang de ontwerpmethodologie, getuigen de interventies in ieder geval steeds van lef.

UPDATE  
Dimension 72 – mei 2024
Simone Guillissen-Hoa

De in China geboren Belgische architecte Simone Guillissen-Hoa (1916 - 1996) was een van de eerste vrouwen die in België een eigen architectuurbureau oprichtte. Ze was betrokken bij diverse vrouwenrechtenorganisaties en vertoefde in bijzondere artistieke kringen, waartoe bijvoorbeeld ook Léon Spilliaert, Henry en Nele van de Velde en Alfred Roth behoorden. Zowel in haar carrière als in haar persoonlijke leven daagde deze voorvechtster van de modernistische architectuur de barrières en conventies van gender, ras en religie dan ook continu uit. In een eerste solotentoonstelling, die loopt van 24 april t.e.m. 22 september, belicht CIVA de architecturale projecten van Guillissen-Hoa alsook haar bespiegelingen over architectuur, de debatteren strijd die ze voerde, alsook haar professionele en private leven. Een nieuwe film die kunstenaressen Eva Giolo en Aglaia Konrad over de architecte maakten staat centraal in de tentoonstelling en toont hoe haar realisaties modernistische vormen en concepten hanteren, maar ook aanpassen en vertalen.

UPDATE  
Dimension 71 – februari 2024
Jef Geys

Van 2 februari tot 19 mei brengt WIELS een uitgebreide overzichtstentoonstelling over het werk van Jef Geys. De eigenzinnige Belgische kunstenaar, overleden in 2018, staat vooral bekend om zijn ondermijnende en kritische houding tegenover de kunstwereld en geldt door de integratie van diverse disciplines – waaronder architectuur, sociologie en antropologie – in de beeldende kunst als een voorloper van de interdisciplinaire praktijk. De tentoonstelling omvat dan ook uiteenlopende creatieve projecten, van avant-gardistische tekeningen en schilderijen tot conceptuele fotografie, intertekstuele teksten en conceptuele fotografie. Alles wordt aan elkaar gevlochten middels de persoonlijke werklijst van Geys: een lijst van 844 nummers waarin de kunstenaar vanaf de vroege jaren zestig de titels noteerde van alles wat hij als zijn artistieke praktijk beschouwde. De ultieme getuige van de veelzijdigheid en brede interesse van de kunstenaar en het levenslang leerproces dat zijn werk vertegenwoordigt.

UPDATE  
Dimension 71 – februari 2024
Spaces of Possibility

Vanaf 13 april krijgen twaalf kunstenaars opnieuw vrij spel in de historische binnenstad van Brugge. De inmiddels vierde editie van de Triënnale Brugge neemt onder de noemer Spaces of Possibility vooral de publieke ruimte onder de loep en gaat zo op zoek naar het sluimerend potentieel van de stad. Welke plekken zijn op vandaag nog on- of onderbenut? Hoe kan een Unesco-beschermde historische stad, waar behoud centraal staat, omgaan met concepten als verandering en duurzaamheid? En hoe kan hedendaagse kunst en architectuur hier een nieuw kader voor scheppen? Tijdens de Triënnale nemen twaalf internationale kunstenaars en architecten de morfologie van Brugge onder de loep, brengen ze lacunes in kaart en geven ze een nieuwe invulling aan on(der)benutte of weinig opgemerkte locaties in de stad. Althans voor even: op 1 september wordt de Triënnale weer afgesloten.

UPDATE  
Dimension 71 – februari 2024
Ad Hoc Barok

Ooit was Marcel Raymaekers (°1933) een begrip in België. Bijna 50 jaar lang kocht en restaureerde Raymaekers tonnen antieke bouwonderdelen en hergebruikte ze in honderden gebouwen naar eigen ontwerp. Deze elementen, zonder uitzondering indrukwekkend in hun vakmanschap en materialiteit, waren – en zijn nog steeds – een getuigenis van materiële culturen uit het verleden en het duizelingwekkende aantal gebouwen dat in België sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog is gesloopt. Vanaf de jaren 1960 realiseerde hij een omvangrijk oeuvre met materialen als zwerfkeien uit de Maasvallei of kolommen en portieken van afgebroken kerken. Die doorgedreven toepassing van hergebruik laat hem aansluiten bij eeuwenoude bouwtradities, maar maakt van hem ook een buitenbeen in zijn tijd en een pionier van het circulair bouwen. Het rijkelijk geïllustreerde boek Ad Hoc Barok is het resultaat van twee jaar onderzoek en bundelt onder meer 35 projecten, een uitgebreide biografie en inzichten in diverse aspecten van de praktijk van Raymaekers.

UPDATE  
Dimension 70 – november 2023
The Grid

Al sinds de Renaissance speelt het raster een fundamentele rol als model voor de organisatie van de ruimte. In de twintigste eeuw werd het echter ook een esthetische vorm op zich, met vooral sinds de jaren zestig een alsmaar meer gediversifieerd gebruik in het kader van bijvoorbeeld textielweefsel, grafisch raster, computermatrix, documentair apparaat, … Inmiddels geldt het raster als een complexe en ambigue structuur die de rationele orde van de wetenschap oproept, maar tegelijk ook onvermoede ruimtes opent voor verbeelding, intuïtie en creativiteit. Met de collectie van Guillaume Wunsch en Monique Van Kerckhove als uitgangspunt verkent het Musée L in Louvain-la-Neuve nog tot 11 februari 2024 het thema van deze emblematische structuur in de twintigste eeuwse kunst. De tentoonstelling The Grid omvat onder meer werken van Sol LeWitt, François Morellet, Carl Andre, Vera Molnár, Esther Ferrer en Christian Boltanski.

UPDATE  
Dimension 70 – november 2023
Maxime Delvaux

Belgisch fotograaf Maxime Delvaux is vooral bekend voor zijn foto’s van hedendaagse gebouwen van architecten zoals Christian Kerez, Herzog & de Meuron, Bruther, Muoto, Baukunst en 51N4E. In het boek Maxime Delvaux: Château de Chambord, Dilmun Burial Mounds, Joze Plecnik, Río Tinto, Victor Horta volgt hij evenwel een meer solitair traject langs sites en gebouwen met een bredere historische draagwijdte. Vijf fotoseries zijn gewijd aan een bepaald gebouw, een bepaalde locatie of een bepaalde architect en worden vergezeld van een diversiteit aan teksten. Verschillende auteurs werden voor de publicatie immers uitgenodigd om op de beelden van Delvaux te reageren, telkens met het idee om te experimenteren met de tekst: fictie, historisch essay, rondetafelgesprek, wetenschappelijke tekst en fotonovelle. Net als de fotografische benadering van Maxime Delvaux zijn de teksten en hun articulatie met de foto’s specifiek voor elk onderwerp en illustreren ze vijf manieren van tonen en vertellen over plaatsen dichtbij en ver weg. De lezer wordt als dusdanig uitgenodigd om mogelijke allianties tussen beeld en tekst te creëren.

UPDATE  
Dimension 70 – november 2023
Josef Hoffmann

Het Palais Stoclet is een waar icoon van de jugendstil in Brussel en een sleutelwerk van Weens architect en ontwerper Josef Hoffmann. De hardnekkige mythe rond dit gebouw, maar ook de uitzonderlijke productcultuur die voortvloeide uit het vakmanschap van de Wiener Werkstätte beheersen in ieder geval tot op vandaag de studie van zijn werk. De retrospectieve Josef Hoffmann: In de ban van schoonheid tracht evenwel een breder perspectief te bieden en een dieper inzicht in de idealen van Hoffmann en hun evolutie, zowel voortvloeiend uit als losstaand van de diverse ideologische en sociale omstandigheden waaronder ze tot stand kwamen. De tentoonstelling is hiertoe samengesteld uit zowel alom bekende werken als zeldzame stukken uit privéverzamelingen. De verhaallijn wordt verlevendigd door biografische details maar ook met nieuw opgedoken, nooit eerder bestudeerde gegevens. Dit alles om het begrip van deze spilfiguur van de moderne design te verbreiden. De tentoonstelling maakt deel uit van het art-nouveaujaar 2023 in Brussel en loopt nog tot 14 april 2024 in het Brusselse Museum Kunst & Geschiedenis.