RUWBOUW
Dimension 61 – september 2021

Circulair bouwen zet de trend

Dankzij hun lange levensduur en mogelijkheden tot hergebruik en recyclage lenen kleidakpannen, kleiklinkers en bakstenen zich goed voor circulaire bouwprojecten. Een voorbeeld daarvan is ClickBrick, het systeem om gevelstenen demonteerbaar te plaatsen zonder mortel of lijm. Nieuwbouwproject Ten Dries in Zwevegem levert een mooie praktijkcase.

Kleidakpannen, kleiklinkers en bakstenen zijn van nature recycleerbaar. Met ClickBrick biedt Wienerberger een innovatief circulair bouwsysteem voor het droogstapelen van gevelstenen. Ze hebben een lange levensduur en ze kunnen later worden gedemonteerd en hergebruikt. Het systeem heeft een Cradle to Cradle Silver certificatie. Het systeem is een doorbraak voor een circulair materiaalgebruik in de sector. Er komt geen mortel of lijm aan te pas. Het is gebaseerd op een solide, mechanische verankering door middel van roestvrijstalen clips en dito spouwankers. Door deze slimme verankering zijn specifieke metselvaardigheden niet vereist, wat een uitkomst biedt voor het tekort aan geschoolde vaklui. Er wordt gebruik gemaakt van op maat gekalibreerde bakstenen met een groef met zeer geringe maattolerantie.

Uit een VUB-studie blijkt dat een ClickBrick gevel na 30 jaar na demontage 70% van zijn waarde behoudt en perfect inzetbaar is voor een volgend bouwproject. Na demontage na 50 jaar bedraagt de restwaarde nog altijd 56%. De levenscyclusanalyse toont aan dat het systeem een bewezen lage milieu-impact heeft. Dankzij de kwaliteiten van de bakstenen: een lange levensduur, de inzet van slechts twee materialen (baksteen en metaal), en de demontage met een minimum aan arbeid en zonder beschadiging.

The proof of the pudding: de praktijk

ClickBrick heeft zijn deugdelijkheid bewezen in binnen- en buitenlandse projecten. Zo wordt het systeem benut voor de aanpassing en uitbreiding met nieuwbouw van het jongerenverblijfcentrum Ten Dries in Sint-Denijs (Zwevegem), naar een ontwerp van BAST architects & engineers. Hier wordt het circulaire gevelsysteem voor de eerste keer in ons land toegepast. De architecten stelden de bouwheer voor de bestaande gevel naar de straat open te maken, om een centrale ontmoetingsplek met de omgeving te creëren. Verder krijgt de site twee nieuwe residenties waar kinderen uit de bijzondere jeugdbijstand – met begeleiders – zullen verblijven. De gevels van het multifunctionele gebouw en van de residenties worden gerealiseerd met ClickBrick.

Intelligente casco’s

Gebouwen bestaan uit meerdere lagen – de dragende structuur, de isolatie en de afwerking – met een verschillende levensduur. Om onderlinge impact tussen de lagen te vermijden, moeten ze idealiter onafhankelijk van elkaar kunnen gewijzigd worden. De PLS Newton, de Porotherm snelbouwsteen met een hoge muurdruksterkte, in combinatie met een demontabele schil zoals ClickBrick, maakt dat mogelijk. De draagkracht van de snelbouwsteen maakt grote, open ruimtes, achteraf flexibel aan te passen en in te vullen, mogelijk. Zo ontstaat er een intelligent casco met een levensduur van 100 jaar of meer, quasi oneindig herbruikbaar.

Door Philip Declercq